BITCOIN' İ İLK KEZ DUYDUĞUNUZ ANI HATIRLIYOR MUSUNUZ?
Belki her şeyi değiştirecek yeni bir teknoloji hakkında belli belirsiz bir heyecan duymuştunuz. Belki de bu akıma erken dahil olanlar ufak bir servet yaparken (her ne kadar bu "paranın" meşru yollardan nereye harcandığı bilinmese de ) siz treni kaçırdığınıza hayıflanıyordunuz. Ya da aslında gerçekten umurunuzda olmasa da, sizin sektörünüzde de yaygınlaşma ihtimaline karşın şirketinizin bir kripto stratejisi üzerinde çalışması gerekip gerekmediğini merak ediyordunuz.
Bitcoin ' in sizin dikkatiniz çekmesinden kısa süre sonra bir çöküş yaşamış olması kuvvetle muhtemel zira değeri her bir ya da iki yılda bir dibe vurdu. Bu Her yaşandığında da kuşkucular, inekler ve düzenbazlar için bir dümenden ve arkasında teknoloji özgürlükçüleri ile bankalardan nefret eden insanların yer aldığı marjinal bir tuhaflıktan ibaret olduğunu iddia ettikleri Bitcoin'in ölüm ilanını vermek için birbirleriyle yarışıyorlardı. Bitcoin'in gerçek teknoloji şirketleri arasında yeri olmadığını ileri süren bu gruplar, onu unutup hayatlarına devam ediyorlardı.
Ve Bitcoin de her seferinde geri dönüyordu.
Şimdilerde ise nereye baksak karşımızda Bitcoin’i görüyoruz. Dikkatimizi çekmeye yönelik onca girişime rağmen birçoğumuz kripto para birimlerinin yavaş yavaş ana akıma dahil olduklarını fark edemedik. Ardından bir baktık ki Larry David, Super Bowl sırasında onları pazarlıyor; Paris Hilton, Tom Brady ve Jamie Foxx gibi yıldızlar reklamlarını yapıyor ve dürüst olmak gerekirse korkunç gözüken, Wall Street’ten esinlenerek kripto parayı kutlamak adına üretilen bir robot boğa Miami’de halka tanıtılıyordu. Başta bir tuhaflık, ardından spekülatif bir niş haline gelen kripto para artık büyük çaplı bir iş koluna dönüşmüş durumda.
Ancak kripto sadece mızrağın ucu. Altında yatan ve bir “dağıtık defter” teknolojisi (tek bir sunucu yerine bir bilgisayar ağının barındırdığı bir veri tabanı) olan blokzincir kullanıcılara değiştirilemez ve şeffaf bir bilgi depolama yöntemi sunuyor. Blokzincir günümüzde farklı amaçlar doğrultusunda da kullanılıyor: Örneğin, ünik dijital objeler için “dijital sahiplik sertifikaları” yani nitelikli fikri tapu (non-fungible token, NFT) oluşturmada. 2022’de patlama gösteren NFT’ler birdenbire 41 milyar dolarlık bir piyasa teşkil eder hale geldi. Örnek olarak, geçtiğimiz yıl bir sanat eserinin NFT’si Christie’s’de 69 milyon dolara satılan Beeple büyük bir sansasyon yarattı. Bunların DAO’lar yani “merkeziyetsiz özerk organizasyonlar” gibi daha sıra dışı akrabaları ise başsız şirketler gibi faaliyet gösteriyorlar: Kaynak yaratıp harcıyorlar ancak tüm kararlar üyelerin oyuna sunuluyor ve kodlanmış kurallar aracılığıyla uygulamaya geçiriliyor. Geçtiğimiz günlerde bir DAO, ABD Anayasasının nadir bir kopyasını satın almak için 47 milyon dolar topladı. DeFi (küresel finans sistemini yeniden oluşturmayı hedefleyen “merkeziyetsiz finans”) savunucuları da bankasız bir gelecek için Kongre’deki faaliyetlerini sürdürüyorlar.
